Nieuw-Zeeland kent een geweldig interessante fauna. Deze dieren zijn dan ook één van de attracties waarom bezoekers zo graag helemaal naar Nieuw-Zeeland afreizen. Deze fauna kent een lange geschiedenis. Meer dan 80 miljoen jaar geleden scheidde Nieuw-Zeeland zich af van het voormalige supercontinent Gondwana en dreef de Grote Oceaan in. Vanaf die tijd heeft het land eenunieke flora en fauna kunnen ontwikkelen.
Er leven vele soorten planten en dieren die je nergens anders ter wereld tegenkomt. Zo leeft hier zelfs een afstammeling uit de prehistorie: de tuatara.
Tot de komst van de eerste Europeanen aan het einde van de 18e eeuw, kende Nieuw-Zeeland bijna 300 vogelsoorten. Helaas is sindsdien dit aantal met de helft gedaald.
Als voornaamste reden geldt de introductie van allerlei dieren uit Europa die de flora en fauna van Nieuw-Zeeland ernstig schaadden. Vooral schapen, herten en konijnen graasden er lustig op los en zijn de ruim 70 miljoen opossums tegenwoordig een ware plaag.
Ook veel meegenomen roofdieren en de ontbossing hebben de inheemse flora en fauna flink aangetast. Gelukkig zijn er ondanks de schadelijke invloed van de mens nog genoeg bijzondere dieren in Nieuw-Zeeland te zien. Lang konden deze soorten zich zonder een serieuze bedreiging van buitenaf ontwikkelen. Dankzij deze relatieve rust bloeide de populatie van vleugelloze vogels als de kiwi en de moa.
Maar door de komst van eerst de Maori en later de Europeanen vielen deze en andere inheemse vogels ten prooi aan geïntroduceerde roofdieren en werden zij het slachtoffer van ontbossing. De moa is hierdoor uitgestorven en het aantal kiwi's is afgenomen van twaalf miljoen naar slechts 70.000.
Ondanks deze bedreigingen leven er voornamelijk in de bossen van Nieuw-Zeeland nog vele soorten vogels die nergens anders ter wereld zijn te vinden. Daarnaast zijn er verschillende soorten vogels door de Britten ingevoerd zoals wilde eenden, fazanten, kalkoen, duiven en mussen
De Kiwi
De kiwi is de bekendste vogel en één van de symbolen van Nieuw-Zeeland. 'Kiwi' is ook een bijnaam voor de Nieuw-Zeelander geworden. Ondanks deze beroemdheid is deze vogel nauwelijks in het wild te spotten; het is namelijk een nachtdier dat twintig uur per dag slaapt en zich bovendien niet makkelijk laat zien.
De kiwi is een vleugelloze vogel en wordt door deze eigenschap door allerlei roofdieren ernstig bedreigd. Deze vogel heeft een lange snavel waarmee hij in de grond wroet op zoek naar wormen, insecten en bessen.
Het vrouwtje legt maar één ei dat vervolgens maar liefst 80 dagen door het mannetje wordt uitgebroed. De kiwi leeft voornamelijk in de bossen van Northland, in Fiordland en op Stewart Island.
Andere met uitsterven bedreigde Nieuw-Zeelandse vogelsoorten zijn de taheke, de kakapo, de black robin en de kea. Van de eerste werd gedacht dat deze al was uitgestorven totdat er in 1948 in Fiordland een kleine kolonie tahekes werd ontdekt. Ook dit is een vleugelloze vogel en hij leeft voornamelijk van varenwortels.
Van de kakapo zijn er nog maar zo'n 60 in leven en deze grootste papegaai ter wereld wordt dan ook beschermd door de Department of Conservation. Je vindt hem nog in de Marlborough Sounds en op Stewart Island. De black robin leeft voornamelijk op de Clatham Islands.
In 1980 waren er nog maar vijf van deze vogels maar door een succesvol reddingsprogramma vliegen er nu al weer 250 op de eilanden rond. De kea is een andere beroemde Nieuw-Zeelandse papegaai en leeft voornamelijk in de Southern Alps. Het is de enige bergpapegaai ter wereld en wordt als intelligent en speels gezien. Zo speels dat hij graag je rugzak en tent sloopt wanneer je door de bergen trekt.
De Morepok, Saddleback en Kokako
Een vogel die je door heel Nieuw-Zeeland tegen kunt komen is de morepork. Deze inheemse uil geeft er de voorkeur aan eieren te leggen in rottend hout en is dol op knaagdieren, vogels en insecten. De saddleback zie je tegenwoordig dankzij vraatzuchtige roofdieren alleen nog maar op speciale vogeleilanden. Het is een zwarte vogel met een bronzen rug en heeft net als een kalkoen een lel onder zijn kin hangen.
Familie van de saddleback is de kokako. Deze vogel kan nauwelijks vliegen en wordt met uitsterven bedreigd. Je kunt ze nog zien in de bossen van het Noordereiland. De bellbird, of de makomako, is een prachtige zwartgroene vogel die door bijna heel Nieuw-Zeeland is te zien, behalve in Northland. Hij dankt zijn naam aan zijn geluid dat klinkt als een bel.
Zeevogels
Omdat Nieuw-Zeeland wordt omringt door water, leven hier veel zeevogels. Het beroemdst zijn de verschillende soorten pinguïns, waaronder enkele zeer zeldzaam zijn. De fiordland crested penguin is zelfs de meeste zeldzame pinguïnsoort ter wereld. Hij is te herkennen aan een gele streep op zijn kop die uitloopt tot een kuif. Hij leeft op Stewart Island en in het Fiordland National Park.
Bijna net zo schaars is de yellow-eyed penguin, of de geeloogpinguïn. Deze heeft net als de fiordland crested penguin een gele streep maar geen kuif. Je hebt kans deze pinguïn te zien aan de zuidoostkust van het Zuidereiland. De little blue penguin komt vaker voor en leeft met name aan de oostkusten van Nieuw-Zeeland. Je zult hem alleen niet snel zien want hij komt pas na zonsondergang aan land.
Andere zeevogels die je veel in Nieuw-Zeeland zult zien zijn scholeksters, stormvogels, meeuwen, sternen en strandlopers. Beroemd is de grote kolonie jan-van-gents bij Cape Kidnappers op het Noordereiland. In juli strijkt hier een groep van zo'n 15.000 van deze witte vogels met geeloranje op de witte krijtrotsen neer om een nest te maken en hun eieren uit te broeden. De beste tijd om ze te bezoeken is tussen van november tot en met februari.
Op Taiaroa Head in Otago leeft een beschermde kolonie koningsalbatrossen. Deze kolossale vogels hebben een spanwijdte van maar liefst drie meter! Van mei tot en met november kun je bij de observatiepost van Taiaroa Head deze indrukwekkende dieren zien.
Zeezoogdieren & Zoetwatervissen
Een van de mooiste attracties van Nieuw-Zeeland is wel het spotten van zeezoogdieren. Vooral langs de kusten van het Zuidereiland heb je grote kans walvissen, dolfijnen, potvissen, pelsrobben en zeeleeuwen aan te treffen. Van de 76 soorten walvissen en dolfijnen ter wereld leven er maar liefst 35 bij de Nieuw-Zeelandse kusten.
Vooral bij Kaikoura en Akaroa aan de oostkust van het Zuidereiland zwemmen deze dieren in grote getalen rond. Hier komen namelijk een warme subtropische golfstroom en een voedselrijke koude poolstroom bij elkaar en is het zeewater hier rijk aan plankton.
Bij deze plaatsen worden verschillende trips georganiseerd waarmee je deze dieren zult spotten. Op het Noordereiland kun je in de Bay of Islands en de Bay of Plenty zwemmen met dolfijnen.
Walvissen
De potvis is de grootste walvis en kan wel 20 m lang worden, 50 ton wegen en 70 jaar oud worden. Je zult hem vooral aan de oostkust van het Zuidereiland treffen, al komt hij niet vaak bovenwater. Af en toe zie je hem water opspuiten. Een andere walvis die je rond Nieuw-Zeeland kunt aantreffen is de humpback whale. Deze is kleiner dan de potvis en helaas met uitsterven bedreigd.
De orca is de grootste dolfijnensoort ter wereld en tegelijkertijd het grootste roofdier. Dit zwart-witte zeezoogdier voedt zich met andere zeezoogdieren, zeehonden, zeevogels, pinguïns en haaien. Het mannetje kan bijna 10 m worden en 8000 kg.
Flipper
Een stuk lievere dolfijn is de bottlenose dolphin. Deze wordt ook wel de 'Flipper'-dolfijn genoemd naar de beroemde film. Deze wordt zo'n 4 m en is de meest voorkomende dolfijn rond Nieuw-Zeeland. De dusky dolphin is tussen de 1,6 en 1,8 m en is de meest speelse dolfijn. Met deze dolfijnen wordt vaak gezwommen.
De meest zeldzame dolfijn ter wereld is de zwart-witte hector's dolphin. Je kunt deze alleen maar in de wateren rond het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland zien. Gelukkig is de kans dat dit gebeurt vrij groot bij Kaikoura, de Banks Peninsula en bij Purpoise Bay in de Catlins.
Bij The Nuggets, ook in de Catlins, zul je tevens de elephant seal zien. Deze pelsrob kan wel 4 m lang worden en weegt dan zo'n 400 kg. Een kleinere pelsrob is de new zealand fur seal, die je veel zult aantreffen bij Kaikoura, Abel Tasman National Park en Fiordland National Park. In Otago leeft de new zealand sea lion.
Zalmen en forellen
In de meren en rivieren van Nieuw-Zeeland leven verschillende soorten zalm en forel evenals de baars, de catfish en de karper. Deze komen niet oorspronkelijk uit dit land maar zijn door de Europese kolonisten ingevoerd. Zo is de bruine forel afkomstig uit Groot-Brittanië. Eitjes van deze forel zijn uitgezet op het Australische eiland Tasmanië. Vervolgens zijn de daaruit voorgekomen vissen rond 1867 in de meren van Nieuw-Zeeland uitgezet.
Omdat in deze meren er nauwelijks natuurlijk vijanden van deze vis rondzwommen, leven hier nu miljoenen forellen. Bovendien zijn deze ook nog eens vijf keer groter dan hun Britse voorouders. De regenboogforel tref je aan in de meren op het Noordereiland. Vooral in Lake Taupo op het Noordereiland wordt er vaak naar deze forel gevist. De Australische zalm leeft voornamelijk in rivieren op het Zuidereiland.
Reptielen & Insecten
De meest bijzondere reptiel van Nieuw-Zeeland is de tuatara. Dit dier is namelijk een rechtstreekse afstammeling uit de oertijd. Hij zou aan de dinosauriërs verwant zijn en zijn soort is hierdoor al 220 miljoen jaar oud! De tuatara lijkt op een hagedis en is zo'n 60 cm lang. Hij kan wel 100 jaar oud worden. Hij leeft voornamelijk 's nachts en eet insecten, kleine zoogdieren en vogeleieren.
Op het vaste land van Nieuw-Zeeland heb je de (kleine) kans hem te zien in de Marlborough Sounds en anders op de Brothers en Stephens Islands. Wil je hem zeker zien, ga dan naar de dierentuin. Een minder zeldzaam reptiel is de groene gekko die voornamelijk in bossen voorkomt. Daar leeft hij van insecten en nectar. Verder komen er nauwelijks andere reptielen in Nieuw-Zeeland voor, afgezien van enkele soorten kikkers. Zo vind je er in het wild geen slangen.
De weta is een Nieuw-Zeelands insect. Hiervan zijn er vier soorten variërend van 3,5 cm tot ongeveer 10 cm. De kleinere soorten leven in bossen en op rotsen en de grootste zul je alleen op eilanden zien als Little Barrier Island en de Poor Knights Islands. De enige enigszins gevaarlijke spin in Nieuw-Zeeland is de kapito, maar deze is zeer zeldzaam.
De sandfly
Het beroemdste en tegelijkertijd beruchtste insect van het land is de sand fly. Deze zul je vooral tegenkomen wanneer je gaat wandelen door de natuur, met name door Fiordland National Park. Dit kleine zwarte vliegje slaat genadeloos toe wanneer je even stilstaat en dan bijten ze vooral in je enkels. Draag dus goede schoenen en lange sokken en gebruik 'insect repellents' als 'DEET' en 'Off! and Repel'. Ook vliegen er, met name in de zomer na zonsondergang, veel muggen rond.
