Voor mensen met fobieën voor enge dieren is Nieuw-Zeeland zo'n beetje het paradijs op aarde. Hoewel er in het bijbelse paradijs wel slangen waren, ontbreken die volledig op de eilanden van Nieuw-Zeeland, zodat wij dan ook met gerust hart in een verleidelijk appeltje kunnen happen.
Verder hoef je niet bang te zijn voor schorpioenen, handgrote spinnen en meer van dat gespuis wat bij de meeste mensen koude rillingen teweeg brengt. Die zijn er simpelweg niet. Nieuw-Zeeland kent wel wat kruipend spul wat het niet slecht zou doen in een griezelfilm, maar die beestjes zijn uitermate zeldzaam of leven zo afgelegen dat je er heel wat moeite voor moet doen om ze te zien te krijgen.
De bekendste knapperd uit deze categorie is ongetwijfeld de 'Giant Weta', een soort bovenmaatse krekel, die wel 10 cm lang kan worden en een van de zwaarste insecten ter wereld is. Met zijn vervaarlijk uitziende antennes en lange poten met weerhaakjes ziet hij er niet erg aantrekkelijk uit en het is zeker niet het soort beest wat je 's nachts op je hoofdkussen aan wilt treffen. Het is dan ook niet voor niets dat het bedrijf dat voor de Lord of the Rings-trilogie alle special effects en ontwerpen heeft gemaakt Weta workshop heet. Ze hadden hem daar zelf kunnen bedenken...
Maar hoe griezelig de weta er ook uit mag zien, hij is tamelijk onschuldig. Datzelfde kan gezegd worden van de tuatara. Dit is een prehistorisch modelletje reptiel dat er uit ziet als een stekelige hagedis, maar eigenlijk geen levende verwanten meer heeft op deze aarde. Dit levende fossiel is helaas zeer zeldzaam en komt alleen nog voor op een paar kleine eilandjes voor de kust van Nieuw-Zeeland, waar de kwijnende populatie momenteel gelukkig weer groeiende is.
Als het over zeldzame diersoorten gaat, voert Nieuw-Zeeland waarschijnlijk wel de wereldranglijst aan. Het is schrikbarend hoeveel bijzondere Nieuw-Zeelandse dieren op de lijst staan van bedreigde, ernstige bedreigde en zojuist uitgestorven diersoorten.
Natuurlijk heeft dat van een kant te maken met het feit dat Nieuw-Zeeland een klein en afgelegen land is temidden van grote oceanen. Het land kent veel endemische diersoorten, die nooit uitgegroeid zijn tot enorme populaties, simpelweg omdat het land daar te klein voor is. Aan de andere kant heeft de komst van de mens deze diersoorten natuurlijk een handje geholpen naar de rand van de afgrond. Jacht, biotoopvernietiging en het invoeren van uitheemse dieren zoals rat, kat, wezel en possum zijn de belangrijkste reden voor het vernietigen of marginaliseren van vele diersoorten.
De Maori slaagde er al in de moa uit te roeien voordat er ook maar een West-Europeaan een voet op Nieuw-Zeelandse bodem had gezet en ook het indrukwekkende schouwspel van de aanblik van Haast's Eagle, de grootste roofvogel die ooit geleefd heeft was James Cook en zijn volgelingen al niet meer gegund.
Met de komst van de Europeanen werd het er voor de flora en fauna van Nieuw-Zeeland niet beter op. Er werden nog meer stukken land ontbost, platgebrand en vernietigd voor landbouw, veeteelt en woonruimte. Hoewel ook hedendaagse reizigers Nieuw-Zeeland roemen om haar indrukwekkende natuurschoon en haar wilde en ongerepte landschap, is er in werkelijkheid nauwelijks een land ter wereld te vinden waar de mens zoveel veranderingen in het landschap heeft aangebracht als hier in Nieuw-Zeeland.
Nog triester is het tempo waarin dat gebeurd is. Nieuw-Zeeland was het laatste land ter wereld wat bevolkt werd. Naar schatting gebeurde dit pas 1000 jaar geleden en in die korte tijd werd dit land flink gecultiveerd.
Gelukkig voor ons hedendaagse reizigers en inwoners is er nog genoeg te genieten. Hoewel al voor veel planten- en diersoorten te laat, heeft men ingezien dat Nieuw-Zeeland een juweeltje van een land is. Datgene wat er nog rest, moet beschermd worden. Ondertussen is bijna eenderde van het totale landoppervlak beschermd natuurgebied, in de vorm van nationale parken en forest parken. Grote stukken van belangrijke kustwateren en de wateren rondom eilanden worden beschermd als mariene parken.
Met wat moeite en geluk kan elke reiziger nog genieten van de aanblik van pinguïns, albatrossen, kea's, kiwi's, dolfijnen, walvissen, orka's, pelsrobben, zeeleeuwen en nog veel meer prachtige en bijzondere dieren, die dit land en de omringende wateren bewonen. Veel van deze dieren dingen naar een plaatsje in het Guiness book of Records, omdat ze zeer zeldzaam of om andere redenen uniek zijn in hun soort.
Zo is de yellow eyed penguin de meest zeldzame pinguïn op aarde, de kolonie Koningsalbatrossen op Tararoa Head de enige kolonie op het vasteland, de Hooker's sealion de zeldzaamste zeeleeuw, de blue penguin de kleinste pinguin, de Hector's dolphin de kleinste en zeldzaamste dolfijn, de kea de enige bergpapagaai, de kiwi de meest zeldzame niet-vogelachtige vogel (en die ook nog relatief gezien het grootste ei van alle vogels legt) en zo kan ik nog wel even doorgaan. Allemaal, klein en groot, zijn ze goed voor een wereldrecord. En zo wordt een reis langs de complete fauna van Nieuw-Zeeland het natuurlijke equivalent van een bezoek aan de Olympische Spelen. Alleen de medailles en bijbehorende media-aandacht kunnen achterwege blijven. De deelnemers worden liever met rust gelaten.
Brenda Lucius
