Wat is nou het allermoeilijkste aan emigreren? Voor veel emigranten staat met stip op de eerste plaats het missen van familie en vrienden. Anderen noemen het feit dat je opnieuw je carrière op moet bouwen hier en weer anderen hebben het vreselijk moeilijk met het missen van dubbelzoute drop en Hollandse Nieuwe. Ik vind het allermoeilijkste aan emigreren het feit dat je een andere taal moet spreken.
In Nieuw-Zeeland wordt Engels gesproken. Althans, dat beweren de Kiwi's, de Lonely Planet en mijn encyclopedie. De meeste reizigers hier denken daar in het begin heel anders over, tot het na een aantal weken bij hen doordringt dat er achter die vreemde klanken van die Kiwi's inderdaad een soort Engels schuilgaat.
Voor onze emigratie had ik me terdege voorbereid op de Engelse taal (je moet wel, want anders kom je het land niet eens in), maar groot was mijn schrik toen ik eenmaal hier de grootste moeite bleek te hebben om de mensen daadwerkelijk te verstaan. Help! Al die uren die ik door had gebracht met het kijken (en vooral luisteren) naar de BBC en het nabootsen van het accent van David Attenborough en Delhia Smith hadden me niet veel geholpen. Ik kan nu waarschijnlijk met een foutloos Brits accent een natuurdocumentaire inspreken of een recept voorlezen, maar in mijn nieuwe vaderland had ik nog steeds een levensgroot communicatieprobleem!
Gelukkig duurde deze aanpassingsproblematiek niet al te lang en na een aantal weken was ik gewend aan het Kiwi-Engels.
Daarmee waren echter nog niet al mijn problemen opgelost. Er werd van mij natuurlijk ook verwacht dat ik Engels terugsprak. Gelukkig vond ik al snel een baan in Nieuw-Zeeland en hoewel je daarmee taalkundig gezien in het diepe wordt gegooid en je even het gevoel krijgt dat je verzuipt, leer je jezelf razendsnel redden in die andere taal.
Ik vond het reuze vermoeiend in het begin. Als ik 's ochtends bij de bushalte stond moest ik me even geestelijk opladen om weer een hele dag Engels te spreken en als ik 's avonds thuis kwam was ik doodmoe en opgelucht dat ik weer Nederlands kon praten tegen Geert.
Maar alles went en ik leerde al snel feilloos om te schakelen tussen mijn moerstaal en mijn nieuw aangeleerde taal. Soms maakte ik nog wel eens een foutje en dan begon ik vrolijk Nederlands te ratelen tegen mijn verbouwereerde collega's. Die haalden dan hun schouders op en zeiden tegen elkaar: "That's now Double Dutch!" *
Waarschijnlijk is het gemakkelijker om vloeiend een andere taal te leren als je alleen in een vreemd land bent, of samenleeft met iemand uit dat land die jouw taal niet spreekt. Dan spreek je alleen nog die nieuwe taal en hoef je niet te schakelen. Maar wij zijn allebei twee kaaskopjes (geliefde uitdrukking van Kiwi's voor Nederlanders) en spreken in onze vrije tijd nog steeds gezellig Nederlands.
Mijn Engels is na een jaar nog steeds niet perfect, ik maak fouten in de grammatica en soms weet ik niet precies hoe ik een bepaalde mening of gevoel in het Engels moet formuleren. Ik kom nog wel eens letterlijk een woordje te kort. Dat is wel eens frustrerend en ik word er ook wel eens boos om of onzeker van, maar iedereen begrijpt me hier en een accentje vinden ze vaak wel charmant. Dat levert natuurlijk weer gespreksstof op en Kiwi's kletsen nu eenmaal graag. In het afgelopen jaar hebben ze me al aangezien voor een Duitse, een Deense, een Zuid-Afrikaanse en (en daar ben ik het meest trots op) een Ierse. Dit laatste zal wel te maken hebben met het feit dat mijn Engelse lerares uit Ierland kwam, misschien heb ik haar accent wel opgepikt.
Maar het blijft soms een beetje worstelen met de tweede taal. Op sommige dagen merk ik dat ik beter en vloeiender Engels spreek dan op andere dagen. Als ik moe ben, of niet helemaal fit, kost het me veel meer moeite om correct Engels te spreken. Soms ligt het er ook aan wie mijn gesprekspartner is; van sommige mensen word ik een beetje nerveus.
Als je weet dat die ander doctorandus is in de Engelse Taal en Literatuur en in zijn vrije tijd Shakespeare-sonnetten voordraagt, tja, dan wordt mijn zelfvertrouwen er niet groter op. Wat ook niet meevalt in het Engels is boos zijn. Voor je het weet heb je er in je woede en emotie weer iets Nederlands uitgeflapt en het bekt ook niet echt lekker als je eerst na moet gaan denken over je woordkeuze en of je de juiste vertaling gevonden hebt. Dat komt een verhitte discussie niet echt ten goede.
Ik troost me vaak met de gedachte dat mijn Engels wel beter zal worden naarmate we hier langer zijn. Zoiets heeft tijd nodig, het zal moeten groeien. Gelukkig maakt het voor mijn (Nieuw-Zeelandse) kat Janet niet uit of ik nu Engels of Nederlands tegen haar spreek. Ze luistert toch niet.
* Double Dutch: Engelse uitdrukking voor iets wat onbegrijpelijk, onverstaanbaar is.
