Aan de andere kant van de wereld…
....is het nu goed surf weer. De zon laat zich vaak zien en de wind waait hier nu regelmatig uit de juiste hoek, wat in Christchurch niet altijd het geval is. Ik dacht bij Nieuw-Zeeland niet direct aan surfen, maar het is hier een major sport met zelfs meer beoefenaars dan rugby. Dat komt waarschijnlijk omdat het zo makkelijk te doen is, en dan bedoel ik niet de techniek, maar de mogelijkheid. We zijn omringd met oceaan als eiland, dus de kust is voor de gemiddelde kiwi nooit verder dan 40 km rijden. En hoewel de meeste mensen misschien alleen aan Hawaï, Californië en de Australische goudkust denken, ook hier is het een favoriete hobby en een professionele sport.
De geschiedenis gaat zelfs terug tot de Maori tribe Whakaheke Ngaru die met speciale boards (kopapa) voor de lol in de zomer de golven aan het surfen waren. Sommige surfboards konden wel drie mensen tegelijk over de golven helpen. Deze rare hobby raakte in verval toen de pakeha's (de blanke Europeanen) kwamen en het Christelijke geloof en de 'Victorian dress codes' deze hobby bijzonder impopulair maakte.
En toen was daar ineens de Olympisch zwemkampioen Duke Kahanamoku uit Hawaï. Hij gaf in 1915 in Wellingtons Lyall Bay een demonstratie met een houten board van ongeveer drie meter lang. De kiwi's raakte weer onder de indruk van deze sport, maar in die tijd was er niet veel vrije tijd. Dit veranderde rond 1950. Meer mensen kregen een auto (een goed transportmiddel voor de toen lange en zware surfboards) en de werkweek van 40 uur liet meer tijd vrij om naar het strand te gaan!
Midden jaren 60 krijgt deze sport een echte boost, waren er in 1963 zo'n 300 surfers, in 1968 is dit aantal gestegen tot 20.000. Was je eerst een beetje het zwarte schaap van de familie als je op je surf board stond, in de jaren 60 en 70 wordt surfen bijzonder populair. Zo populair dat het lijkt alsof iedereen een surfboard heeft. Uit die tijd komt de term highway surfer: people who had a board on the car but never went surfing.
En dan wordt het dus druk op het strand met zwemmers en surfers tegelijk in het water. De losse boarden knallen wel eens ongecontroleerd op de hoofden van de zwemmers en dus moet de council zich ermee gaan bemoeien. Er ontstaat gek genoeg ook enige frictie tussen de surf live savers en de surfers. De live savers zien het beoefenen van de sport als een individueel gebeuren en het team gebeuren verdwijnt hierdoor teveel.
Niet te vergeten dat ook vooral het imago van de surfer hem in de weg staat: tatoeages, vrije jongen, spijbelt van werk, vrouw en verantwoordelijkheid om ieder uur op de golven te zijn. In april 1967 neemt de council in Takapuna het besluit om surfers van het strand bij East Coast Bays te weerbannen. Ross Gribble is de enige die op de bon wordt geslingerd op 15 mei 1968. Het blijkt dat er geen wet is die gaat over het gebruik van de oceaan, hetzelfde probleem dat de gemeenteraden eerder ondervonden om te kijken of ze zogenaamde surf banen konden maken. Het probleem werd begin 1970 opgelost door de introductie van de ' legrope' (een enkelband met een lint aan het board).
Ik hou van surfen, that is, ik hou ervan om naar surf boys te kijken. Gezien mijn slechte gevoel voor balans en mijn Bridget Jones outlook in a wetsuit durf ik mij (nog) niet te wagen aan de golven, maar ik heb nu de eerste stap gezet in 'taking lessons'. Dave en Trish hebben hier in Christchurch aan het New Brighton strand een surfshop waar je boards kunt kopen en huren, bijpassende kleding kunt huren en kopen (surf is natuurlijk ook nog steeds een certain lifestyle dus daar hoort een speciale outfit bij) en ze geven surfles.
Deze zondagochtend is de wind goed, de golven niet te hoog en afnemend tij, dus kijk uit dichtbij de pier. Eerst zijn er wat oefeningen op het droge. Liggend op de plank, peddelen, op je hurken (of voor de niet zo behendige kandidaat eerst op de knieën) en dan in de juiste houding. Wat is de juiste houding dan? Eigenlijk net als bij skiën: door de knieën en de armen zijwaarts voor het evenwicht, dan één voet horizontaal achter op de plank, de andere voet verticaal in het midden of wat naar voren op de plank. Remmen doe je achter en more speed is naar voren, onthoudt dat! En voor de rest is het gewoon "believe in yourself" en veel oefenen als ik Trish mag geloven. Zelf is ze vijf jaar geleden actief weer begonnen met surfen. De lange en lichtgewicht boarden maken het gemakkelijker voor iedereen vanaf 5 tot 60 plus om te surfen.
En wat is er dan zo leuk aan surfen? "It's the euphoria, the wave, you get stoked (surftaal voor happy) and then the beautiful beach and sometimes the Hector Dolphins swim along, that is so great, the ultimate experience." Volgens Trish dan hè, want zelf peddel ik nog op het droge. En haaien dan? Die zijn te ver uit de kust, maar in gebieden met een zeeleeuwen kolonie zoals bij Kaikoura kan het toch een beetje oppassen zijn. Van onder water ziet een surfboard met twee peddelende armen er net uit als een lekkere schildpad voor een middagmaal.
Afgezien van de haaien kan surfen ook nog op andere manier een gevaarlijke sport zijn, vanwege de rotsen, afnemend tij of een rondvliegend surfboard dat richting hoofd in plaats van golf duikt. Daarom krijgt iedere surfer bij zijn eerste les ook het internationale symbool voor help uitgelegd: 1 arm omhoog, 1 arm opzij (en blijven ademen). Ik moet beslist meer oefenen, en de oer-Hollandse sporten als schaatsen, zwemmen en fietsen kunnen goed van pas komen bij het surfen.
Schaatsen voor je balans en fietsen of zwemmen voor je beenspieren en de algemene conditie, dus dat moet goed komen zou je denken. En dan kan ik misschien ook mee doen aan een wedstrijd - keep dreaming Norma - ergens op het noorder eiland waar de sport nog meer beoefenaars kent. Of met de wedstrijd die Trish organiseert voor de tweede keer in Januari volgend jaar, speciaal voor the girls. Maar hoor ik er dan ook echt bij?
Surfen is naast een sport voor de gewone man ook nog wel een subcultuur hoewel tegenwoordig lastig te herkennen, want party's on the beach zijn niet alleen voor surfers en speciale sportkleding draagt ook iedereen. Dus vraag ik Dave hoe ik de kiwi surfer van nu kan herkennen? "Oh, it's always a very relaxed person and you can recognize a surfer at his suntan: only his face and hands have colour." De rest van het lichaam zit natuurlijk in een 'steamer' surftaal voor long armed and long legged wetsuit. U ziet, ik kom er wel, ik neem straks met gemak die hoge golven, groet de dolfijnen up close en spreek mijn surftaal hier in kiwi land.
Goede plaatsen om te surfen in Nieuw Zeeland:
In Christchurch: Taylors Mistake, Sumner and New Brighton
-Piha
-Raglan
-Waipu
-Taranaki, Opunake (be careful with the rocks)
-Gore Bay
-Magnet Bay
-Mount Maunganui
-Gisborne, Sponge Bay
-New Plymouth, Waiwhakaiho
-Titahi Bay
-Lyall Bay
Also nice: Great Barrier Island.
Norma Kloosterman
